Historia Nieznanowic

Nazwa wsi pochodzi od staropolskiego imienia Nieznan. Prawdopodobnie mąż o takim imieniu był jej założycielem lub właścicielem. Pierwsza pisemna wzmianka o istnieniu Nieznanowic pochodzi z XIV wieku. W następnym stuleciu należały do Piotra Świętopełka z pobliskiego Rząbca, profesora Akademii Krakowskiej. Przez dwa następne wieki były własnością rodu Szafrańców, a później m.in. Petronelli Korycińskiej, Kazimierza Wodzickiego, Anny Szaniawskiej i hrabiego Ignacego Komorowskiego.

Wieś zaczęła się rozwijać, gdy w 1862 roku kupił ją Marceli Gautier z żoną Antoniną. Działały w niej wówczas, jak podaje Stanisław Janaczek w książce „Z dziejów gminy włoszczowskiej” (Włoszczowa 2004), trzy młyny wodne, gorzelnia i cegielnia. Następnym właścicielem Nieznanowic (od 1884 roku) był bogaty łódzki przemysłowiec Izrael Poznański. Założył tu zatrudniającą 140 osób fabrykę krochmalu, która pracowała na potrzeby jego zakładów włókienniczych w Łodzi. Za Poznańskich powstały też we wsi mleczarnia, tartak i jednoklasowa szkoła, w której nauczycielką była Jadwiga Szumska, siostra Marii Dąbrowskiej, „żądna samodzielności… we wczesnym panieństwie” – cytuje Janaczek zapis autorki „Nocy i dni” w „Dzienniku”.

Poznańscy mieli w Nieznanowicach także wzorowany na klasycystycznych rezydencjach okazały pałac. W 1910 roku sprzedali go wraz z pozostałym majątkiem Karskim, w rękach których pozostał do ostatniej wojny. Pozostawiony bez opieki dwukondygnacyjny gmach stracił najpierw w pożarze dach. Później w ruinę zamieniły się mury. Dziś pomiędzy nimi i na nich rosną drzewa i krzewy. Zachowała się jeszcze część elementów z bogatej ornamentyki. Od frontu i tyłu budynku zwracają uwagę ryzalit z arkadami. Frontową ścianę wieńczy tympanon z płaskorzeźbami mitycznych zwierząt trzymających wieniec laurowy. Z drugiej strony na zwieńczeniu znajdowały się rzeźbione postacie, z których niewiele się zachowało.

Od pałacu odchodziły z obu stron półkoliście kolumnady. Zachowały się fragmenty zachodniej i resztki murów oficyny, na których widnieją rzeźby lwów z tarczą herbową.

Zniszczony pałac stoi w rozległym, zabytkowym parku. Całość jest ogrodzona, ma nowego właściciela, który zadbał o oczyszczenie ruin Pałacu, jak również zagospodarowanie części parku. Szczególnego uroku nabrały aleje i pasy zieleni w około zabytku. Z dawnego majątku Gautierów, Poznańskich i Karskich zostały jeszcze w Nieznanowicach zabudowania gospodarcze, które w okresie PRL-u należały do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Przodowniczka”. Z przypałacowym parkiem sąsiaduje nadal czynny duży młyn z czerwonej cegły z początków XX wieku. Naprzeciw niego, po drugiej stronie drogi przez wieś, zwraca uwagę święty Florian na białej kolumnie. Ta figurka jest starsza od pałacu, pochodzi z XVIII wieku. Dziękuje Patrykowi Ptakowi za cenne informacje

Z informacji przekazanych przez Panią Wanda Orrda Barazza mieszkającej aktualnie w Turynie, a pochodzących od jej ojca przed wojną w Pałacu w Nieznanowicach przed wojną nagrywany film „Trędowata” (1936 r.) na podstawie powieści Heleny Mniszkówny.

Znasz historię Nieznanowic ?

Jeżeli znasz wydarzenia historyczne z życia Nieznanowic podziel się nimi, a ja opublikuje je na stronie dla potomnych. Stworzyliśmy również specjalny Album „Nieznanowice – Ocalić od zapomnienia”, gdzie gromadzimy zdjęcia z dawnym lat. Jeżeli masz stare zdjęcia zapraszam do dzielenia się nimi. Więcej informacji na temat tworzenia archiwalnego albumu publikacji na temat Naszej miejscowości znajdziesz tutaj. Zapraszam do kontaktu :